Bireysel Emeklilik Sistemine Otomatik Katılım Nedir?
Bireysel Emeklilik Sistemine Otomatik Katılım İle İlgili 2016/26 Sayılı Başbakanlık Genelgesi 26.11.2016 tarih ve 29900 sayılı Resmî Gazete ile yayımlanmıştır. İşbu genelgenin amacı; işverenlerin gerekli önlemleri alarak bu konuda hazırlamalarına teşvik edilmeleridir.
Bireysel Emeklik Sistemi’ndeki katılımcı sayısını artırmayı hedefleyen genelge, tasarruf olgusunun tüm kitleleri kapsamasına ve tabana yayılmasına yönelik bir uygulamadır. Otomatik Katılım’ın uygulanmasıyla kişilere emeklilik döneminde ikinci bir gelir imkânı ortaya çıkacağı gibi, tasarruf açığı azaltılırken ekonomiye de uzun vadeli kaynak sağlayarak dalgalanmaların önlenmesine önemli katkılarda bulunulacağı düşünülmektedir.
Bireysel Emeklilik Sistemine Otomatik K
atılım Hangi Tarih İtibari İle Başlayacak?
Otomatik Katılım, 45 yaş altında olan, kamu ve özel sektörde çalışan ya da çalışmaya başlayacak olan kişilerin otomatik olarak Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) dahil edilmesidir. İşyeri bazlı özel emeklilik planlarına yönelik bir uygulama olarak dikkat çeken otomatik katılım, 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nda değişiklik yapan 6740 sayılı Kanun ile 25.08.2016 tarih ve 29812 sayılı Resmî Gazete ile yayımlanmış olup, 01.01.2017 tarihinde yürürlüğe girecek bir uygulamadır.
Bireysel Emeklilik Sistemine Otomatik Katılım Kimler Tarafından Yapılabilir?
Otomatik katılım sistemine,
- Türk vatandaşı yahut 29/5/2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28’nci maddesi kapsamında, 45 yaşını doldurmamış çalışanlar,
(MADDE 28 – (1) Doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve kendileri ile birlikte işlem gören çocukları; millî güvenliğe ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla askerlik hizmetini yapma yükümlülüğü, seçme ve seçilme, kamu görevlerine girme ve muafen araç veya ev eşyası ithal etme hakları dışında, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili kanunlardaki hükümlere tabi olmak şartıyla Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler.)
- 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre, çalışanlar dahil olacaktır.
(MADDE 4- Bu Kanunun kısa ve uzun vadeli sigorta kolları uygulaması bakımından;
-
a) Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar,
-
b) Köy ve mahalle muhtarları, hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan ise;
1) Ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usûlde gelir vergisi mükellefi olanlar,
2) Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkâr sicili ile birlikte kanunla kurulan meslek odalarına usûlüne uygun olarak kayıtlı olanlar,
3) Anonim şirketlerin kurucu ortakları ve/veya yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları,
4) Tarımsal faaliyette bulunanlar,
-
c) Kamu idarelerinde;
1) (a) bendine tâbi olmayanlardan, kadro ve pozisyonlarda sürekli olarak çalışıp, ilgili kanunlarında (a) bendi kapsamına girenler gibi sigortalı olması öngörülmemiş olanlar,
2) (a) ve (b) bentlerine tâbi olmayanlardan, sözleşmeli olarak çalışıp ilgili kanunlarında (a) bendi kapsamına girenler gibi sigortalı olması öngörülmemiş olanlar ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 86 ncı maddesi uyarınca açıktan vekil atananlar)
Bireysel Emeklilik Sistemine Otomatik Katılım ne zaman başlamaktadır ?
Kapsama alınacak işyerleri Bakanlar Kurulu Kararı’nca belirlenecektir.Otomatik katılımda kademeli geçişi öngören Bakanlar Kurulu kararı imzaya açılmış olup, 1000 ve üzeri çalışanı bulunan işletmeler 01.01.2017’de, 250-1000 çalışanı bulunan işletmeler 1.04 2017’de, 100-249 çalışanı bulunan işletmelerin ise, 01.09.2017 tarihinden itibaren sisteme dahil edilecektir. 10-49 çalışanı olanlar işletmelerin ise, 01.092018’den itibaren, 5-9 çalışanı olanların da 01.01.2019’dan itibaren sisteme dahil edilmesi öngörülmektedir.
Bireysel Emeklilik Sistemine Otomatik Katılımda İşverenin Yükümlülükleri Nelerdir?
Yetkili Yöneticilerin Seçimi: Öncelikle merkez ve/veya taşra birimleri adına emeklilik sözleşmesi imzalanmasına ilişkin olarak yetkili yöneticilerin belirlenmesi gerekmektedir.
Emeklilik Şirketinin Seçimi: 6740 sayılı Kanun’u uyarınca, Bakanlar Kurulu’nca belirlenecek işverenler, çalışanları adına, en az bir emeklilik şirketi ile sözleşme kurmuş olmakla yükümlüdür. Kamu/özel ayrımı yapılmaksızın herhangi bir işveren, sektörde yer alan kamu/özel bütün emeklilik şirketleri ile otomatik katılım sistemi için anlaşma yapabilecektir.
Fonların Seçimi: İşveren, çalışanın sisteme girişi esnasında emeklilik planı sunarak çalışandan faizli ya da faizsiz fon tercihi yapmasını ister, tercihte bulunmayan çalışanlar için ise söz konusu tercihi işveren kendisi yapar.
İşveren, katkı payını çalışanın ücretinden keserek emeklilik şirketine aktarmakla yükümlüdür. Maaş ödemelerini Maliye Bakanlığı’nca işletilen Kamu Harcama ve Muhasebe Bilişim Sistemi kullanarak yapan Kamu Kurumları da aynı sistemi kullanarak katkı payı ödemelerini yapabilecektir.
Bireysel Emeklilik Sistemine Otomatik Katılımda İşverene Karşı Hangi Yaptırımlar Uygulanır?
- İşverenin Otomatik Katılım Sistemi kapsamındaki yükümlülüklerine uymaması halinde, her bir ihlal için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yüz Türk Lirası idari para cezası uygulanacaktır.
- İşveren tarafından ilgili katkı payı emeklilik şirketine eksik ve/veya geç aktarılır veya hiç aktarılmaz ise, işveren çalışanın birikiminde oluşan para kaybından sorumlu olacaktır.
Bireysel Emeklilik Sistemine Otomatik Katılımda Devlet Katkısı Nasıl Olur?
Çalışanlara devlet;
- Katkı payının %25’i oranında devlet katkısı sağlar.
- 2 aylık cayma süresinin sonunda sistemde kalmayı tercih etmeleri halinde 1000 TL ilave devlet katkısı sağlanır.
- Emeklilik hakkının kullanılması durumunda, bireysel emeklilik hesabında bulunan birikimini en az on yıl süreli bir yıllık gelir sigortası sözleşmesi kapsamında almayı tercih eden çalışana, birikiminin %5’i karşılığı ek devlet katkısı sağlanacaktır.